Warning message

The subscription service is currently unavailable. Please try again later.

Անդրադարձներ Հայաստանի եւ Քրիստոնյա Արեւելքի մասին. Ուսումնասիրություններ ի պատիվ Վրեժ Ներսիսյանի

Submitted by admin on Fri, 19/01/2018 - 06:49

 

Գրադարանավար գիտնականների մեջ, գիտնական գրադարանավարների մեջ

Այս հատորը նվիրված է Ներսես ավագ քահանա Ներսիսյանին (Վրեժ Ներսիսյան), ով միջազգային հեղինակություն է քրիստոնյա Միջին Արևելքի հարցերում և Բրիտանական գրադարանի քրիստոնյա Արևելքի բաժնի նախկին ղեկավար ավելի քան երեսուն տարի։ Նա Հայոց Եկեղեցու ավագ քահանա է Լոնդոնում, և շատերի գործընկերը, ղեկավարը կամ ընկերը։ Նրա աշխատուղին որպես գիտնական, հոգևորական և ընտանիքի հայր անցնում է Հնդկաստանով, միջին արևելքով և Անգլիայով։ 

Որպես համակարգող աշխատած իր երկար տարիների ընթացքում նա անխոնջ, ջանասեր աշխատանքի շնորհիվ ոչ միայն հաջողել է շեշտված նոր լիցք հաղորդել Քրիստոնյա Արևելքի մշակույթների ուսումնասիրման մեջ, այլ նաև իր բաժինը դարձրել է միջազգային ուսումնասիրողների կիզակետը։ Նա համակարգել է շատ մեծ հաջողություն վայելած ցուցահանդեսներ Բրիտանական Գրադարանում, ներառյալ եզակի «Քրիստոնյա Արևելքը» (1978), և «Գանձեր Տապանից» (2001)։ Սկզբից ևեթ, երբ նա սկսեց աշխատել Բրիտանական Գրադարանում 1975-ին սկզբում որպես հայկական ձեռագրերի համակարգող, իսկ քիչ անց նաև որպես Քրիստոնյա Միջին Արևելքի բաժնի համակարգող, նրա նպատակն էր «հավաքածուների գանձերը տեսնել ցուցադրված միջազգային ցուցահանդեսներում»։

«Ես ապահովեցի, որ ցանկացած ցուցահանդես նշի գրադարանի հավաքածուները և նշեցի, որ այն ցուցադրվի։ Ես արագացրեցի, ընտրեցի, գրեցի մակագրություններ, ուղարկեցի նյութերը և վերադարձրեցի դրանք։  Այլևս տարբեր հիմնարկներ չեն կարող վկայակոչել իրենց անգիտությունը։ Իմ ամենամեծ ներդրումը Քրիստոնյա արևելքի հավաքածուները աշխարհին ներկայացնելն էր» (Վրեժ Ներսիսյան)։

Այս հատորը նրա 70-ամյակին նվիրված հարգանքի տուրք է և իր եզակի աշխատուղու հիշատակում։ Այս աշխատանքի պատրաստման ընթացքում շատ շուտով պարզ դարձավ, որ հարցազրույցը օգտակար գործիք կլիներ, որպեսզի մենք ծանոթանանք Վրեժ Ներսիսյանի մտածողությանը և կենսագրությանը և լսենք իր կարծիքները այն մասին, թե ինչ հիմնախնդիրներ ունի գիտական աշխարհը Քրիստոնյա Արևելքի ուսումնասիրության հարցում, ինչպես նաև այսօրվա Հայաստանի հիմնախնդիրների մասին։ Նրա ձայնը հնչեղ կերպով լսվում է հարցազրույցի էջերում։

Գրքի հեղինակների թվում են այս ասպարեզի հայտնի գիտնականներ. Եվա Բալիսկա-Վիտակովսկա, Ռոբերտ Ֆենիքս, Սեբաստիան Բրոք, Ռոբերտ Թոմսոն , Ազատ Բոզոյան, Ռայմոնդ Գևորգյան և ուրիշներ, ովքեր ներկայացնում են իրենց նոր գիտական պրպտումները հատուկ Վրեժ Ներսիսյանի պատվին։ Հեղինակների անունները և հոդվածները կարելի է տեսնել այստեղ. http://booksfromarmenia/blog/sites/default/files/toc.pdf։

Գիրքը կարելի է ձեռք բերել մեր կայքից հետևյալ հասցեով. http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=1422&cur=USD.

 

 

 

 

 

Ներսես Լամբրոնացի «Տասներկու մարգարեների մեկնությունը»

Submitted by admin on Sun, 05/06/2016 - 15:08

Հնատիպ գրքերի սիրահարները, Հայերենի և Հայ աստվածաբանության մասնագետները հրաշալի հնարավորություն ունեն ձեռք բերելու 12-րդ դարի նշանավոր հայ աստվածաբանի գիրքը, որը հրատարակվել է 1826 թ. Կոստանդնուպոլսում։ Հեղինակը, Ներսես Լամբրոնացին (1153-1198 թթ.) Հայոց Եկեղեցու նշանավոր գործիչ է, ով ապրել է Կիլիկյան Հայաստանում և խաղացել զգալի դեր եկեղեցական կյանքում։ Նա Լատին և Հայ, ինչպես նաև Հույն Ուղղափառ և Հայ եկեղեցիների միաբանության առաջամարտիկներից էր։ Բացի Աստվածաշնչի տեքստի մեկնաբանության, որը համաձայն է Հայոց Եկեղեցու մոտեցմանը, Լամբրոնացու գործը հետաքրքիր է նաև եկեղեցիների միության իր մոտեցումների տեսակետից։ Լամբրոնացին եկեղեցիների միությունը սերտորեն կապում է Խաղաղության հետ, ինչը Քրիսոսի պատգամն էր։

 

Այս հրատարակությունը ունի նաև նախաբան Լամբրոնացու, իր ժամանակի և ժառանգության մասին, որը գրել է Ադամ քահանա Մակարյանը։

 

Լամբրոնացու այս կարևոր գրքի հարատարակությունը նախաձեռնել և իրագործել է Հայաստանի Աստվածաշնչային Ընկերությունը՝ նպատակ ունենալով նպաստել Աստվածաշնչային տեքստերի հետազոտությունը, օգտվելու մեր միջնադարյան հայրերի աստվածաշնչային ընկալումներից։ Այս նմանատիպ հրատարակությունը կազմակերպելու մեկ ուրիշ կարևոր նպատակն գրասերներին, մասնագետներին և գրադարաններին մատչելի դարձնել 19-րդ դարի այս հազվագյուտ գիրքը։

Գիրքը կարելի է ձեռք բերել, այցելելով http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=1283&cur=USD

 

 

Վերապրածներ (Ֆոտոալբոմ) 2005-2015

Submitted by admin on Wed, 25/05/2016 - 10:30

Նազիկ Արմենակյանի վավերագրական-լուսանկարչական նախագիծը
Մեկ տասնամյակի ընթացքում ստեղծված «Վերապրածները» մեծածավալ լուսանկարչական պատում է Հայոց ցեղասպանությունից ողջ մնացածների մասին, որն ընդգրկում է դիմանկարներ, ինտերիերի պատկերներ, ականատեսների վկայություններ և արխիվային լուսանկարներ։ Նախագիծն ընդգծում է լուսանկարչության կարևորությունը՝ 1915-ը ընկալելու և անհատական ինքնության վրա դրա հետևանքները ըմբռնելու գործում:

Նախագիծն ամփոփում է «Վերապրածներ» ֆոտոգիրքը, որը տպագրվել է 2015-ին։

Այն կազմված է 40-ից ավելի սև-սպիտակ և գունավոր լուսանկարներից և շուրջ 35 վկայությունների բացառիկ արձանագրություններից որոնք հրատարակվել են առաջին անգամ։ Գրքի ծավալուն նախաբանը հեղինակել է անվանի ֆրանսիահայ փիլիսոփա, գրականագետ Մարկ Նշանեանը որտեղ մեկնաբանվում են վերապրածների փորձառությունը ներկայացնելու, ըմբռնելու խնդիրները։ Գրքի խմբագիր, արվեստաբան Վիգեն Գալստյանը իր տեքստում դիտարկում է Արմենակյանի լուսանկարների նշանակությունը որպես աղետի հետևանքների և ներկայի միջև հարաբերակցություն ստեղծող տարածք։ Իր ձևավորման և հայեցակարգային լուծումների շնորհիվ, «Վերապրածները» լոկ պատկերների ու վկայագրությունների զետեղում չէ այլ պատումի ուրույն ձև և արվեստի ինքնուրույն առարկա։ Այն ընդլայնում է լուսանկարի տեսողական շրջանակները, դառնալով աղետալի անցյալի վերլուծության, բացահայտման և հարաբերակցման միջոց։  

 

Գիրքը կարելի է ձեռք բերել, այցելելով  http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=1290&cur=USD

 

Քրիստափոր Կուշնարյան «Հայ մոնոդիկ երաժշտության պատմությունն ու տեսությունը» (անգլերեն)

Submitted by admin on Fri, 06/05/2016 - 15:50

Այս գիրքը երկար ժամանակ եղել է մոնոդիկ երաժշտության հիմնական դասագիրքը սովետական երաժշտական բուհերում։ Կուշնարյանը վերլուծում է ավելի քան 300 ժողովրդական և եկեղեցական երգերի երաժշտական առանձնահատկությունները

Ժողովրդական երգերի տեքստերը բերված են հայերեն։ Աշխատանքի հետաքրքիր առանձնահատկությունն նրա դասական մոտեցումն է։ Երաժշտության զարգացումը խստորեն կապվում է արվեստի այլ ճյուղերի զարգացման հետ, ինչպիսիք են գրականությունը, ճարտարապետությունը և այլն։

 

 

Գիրքը կարելի է ձեռք բերել այցյլելով  http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=1287&cur=USD

կամ http://www.amazon.com/Armenian-Monodic-Music-history-theory/dp/9939850212/ref=sr_1_1?ie=UTF8&qid=1462541663&sr=8-1&keywords=kushnaryan

Խոսրովիկ Թարգմանիչ, «Դավանական Երկեր» (ռուսերեն)

Submitted by admin on Wed, 27/04/2016 - 20:18

Ankyunacar Publishing, 2016 April

Խոսրովիկ Թարգմանիչը (7-8-րդ դդ.) իր ժամանակի քրիստոնյա մեծագույն դավանաբաններից և Հայ Եկեղեցու մեծագույն աստվածաբաններից մեկն է։ 

Գրքի մեջ ամփոփված են հեղինակի հինգ նամակները տարբեր անձանց, որտեղ դրված և լուծված են գործնականում բոլոր քրիստոսաբանական հարցերը. Քրիստոսի մեկ թե՞ երկու բնություն, արդյո՞ք Քրիստոս մարդկային անձ է, չարչարելի՞ է արդյոք Քրիստոսի մարմինը, մահկանացու՞ է արդյոք Քրիստոսի մարմինը, ապականացու՞ է արդյոք Քրիստոսի մարմինը և այլն։ Եվ որ ավելի մեծացնում է գրքի արժեքը, հայրաբանական աստվածաբանական տերմինների հստակ և միարժեք համապատասխանեցումն է փիլիսոփայական տերմինների հետ, հարցեր, որոնք մինչև այժմ վեճերի առարկա են մասնագետների և աստվածաբանությամբ հետաքրքրվողների համար։

Գրքի այս հատկությունները այն եզակի են դարձնում ոչ միայն իր ժամանակի քրիստոսաբանական գրականության շրջանում, այլև նույնիսկ մեր ժամանակների համար, և ոչ միայն Հայ Եկեղեցու համար, այլև բոլոր քրիստոնեական եկեղեցիների համար։

Գիրքը մինչև այժմ հայտնի չէր նրանց համար, ովքեր չէին կարող կարդալ այն գրաբարով։ Սա գրքի առաջին թարգմանությունն է հայերենից բացի այլ լեզվի։

Նախատեսված է ռուսերենով կարդացող մեր հայրենակիցների, ինչպես նաև բոլոր այն ռուսալեզու ընթերցողների համար, ովքեր ցանկանում են Հայ Եկեղեցու մասին ունենալ խորը գիտելիքներ ոչ թե կողմնակի աղբյուրներից, այլ ուղղակի սկզբնաղբյուրներից։ 

Գիրքը կարելի է ձեռք բերել հետևյալ հղմանը հետևելով. BooksFromArmenia.com

Անի. հազարամյա մայրաքաղաք Հայոց

Submitted by admin on Sun, 03/04/2016 - 05:21

ԱՆԻ. ՀԱԶԱՐԱՄՅԱ ՄԱՅՐԱՔԱՂԱՔ ՀԱՅՈՑ խորագիրը կրող ալբոմ-կատալոգի մեջ զետեղված են Անիի ճարտարապետությունը ներկայացնող՝ 120 տարվա վաղեմություն ունեցող լուսապակիներից արված վերատպություններ և Անիի հնագիտական հավաքածուի նմուշներ՝ անձնագրային տվյալներով։ Կատալոգը ներառում է նյութին վերաբերող պատմական ակնարկներ և քննական տեքստեր՝ հայերեն և անգլերեն լեզուներով։

885 թ. Հայաստանում վերականգնվեց անկախ պետականությունը և Աշոտ Ա Բագրատունին հռչակվեց հայոց թագավոր։  961 թ. Անին հռչակվեց մայրաքաղաք։ Աշոտ Գ և Սմբատ Բ Բագրատունիները ծավալուն աշխատանքներ տարան Անի քաղաքի պաշտպանական համակարգի ամրապնդման և նոր պարսպապատերի կառուցման համար։

Անին կառուցապատված էր քաղաքային ճարտարապետության սկզբունքներով։ Ավագ դռներից մինչև միջնաբերդ ձգվում էր գլխավոր փողոցը, որի հետ հատվող երկրորդական փողոցները կենտրոնը կապում էին բնակելի թաղերի հետ։ 

11-րդ դարում Անին Արևելքի և Արևմուտքի բազմաթիվ երկրների հետ առևտրա-տնտեսական ու մշակութային կապեր ունեցող քաղաք էր, ուներ շուրջ 100 հազար բնակիչ։ 

1236 մոնղոլները գրավեցին և ավերեցին Անին։ Քաղաքի բնակիչների մեծ մասը հոծ խմբերով գաղթեց օտար երկրներ՝ Ղրիմ, Գալիցիա, Լեհաստան, Հարավային Ռուսաստան և այլուր։ Անին որպես քաղաք պահպանեց իր գոյությունը մինչև 14-րդ դարը։

Այս հետաքրքիր գիրքը կարելի է ձեռք բերել հետևյալ հղման միջոցով. http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=1231

Հայերեն Ձեռագրերի Պատառիկները Վիեննայում

Submitted by admin on Sat, 12/03/2016 - 07:44

Այս գիրքը հայկական ժառանգության մի փոքր մասի լավագույն ներկայացումներից է եվրոպական քաղաքում, որտեղ Մխիթարյան Հայ Կաթողիկե համայնքը իր ներկայությունն է հաստատել 18-րդ դարից։

Գրքի նախաբանից

Ավելի քան մեկ դար է անցել այն օրվանից, երբ լույս տեսավ Վիեննայի Մխիթարյան մատենադարանի հայերեն ձեռագրերի ցուցակի առաջին հատորը՝ երևելի հայագետ, միաբանության անդամ հ. Հակովբոս Տաշյանի հեղինակությամբ։ Պահանջվեց երկար ընդմիջում, գրեթե 70 տարի, մինչև որ միաբանությունը հնարավորություն ունեցավ հրատարակելու ձեռագրացուցակի երկրորդ պատկառելի հատորը հ. Համազասպ Ոսկեանի ջանքերով։ Ի վերջո, ևս 20 տարի անց ձեռագրացուցակն ամբողացրեց հ. Օգոստինոս Սեքուլյանը, ավարտին հասցնելով եռահատոր մեծածավալ աշխատությունը, որի՝ իբրև հայերեն ամենակատարյալ ցուցակներից մեկի մասին, մասնագիտական գրականության մեջ շատ է խոսվել։
 

Ներկայացվող նյութի հիմնական մասին Վիեննայի ձեռագրացուցակներին հեղինակներն անդրադարձել են՝ դրանք նկարագրելով և երբեմն, ավելի կամ պակաս չափով, դրանցից մեջբերումներ անելով։ Մենք փորձել ենք այդ պատառիկների վերաբերյալ տալ փոքր-ինչ ավելի մանրամասն տվյալներ՝ երկլեզու (հայերեն-անգլերեն) նկարագրությամբ և բնագրերի ամբողջական վերծանությամբ։ 
 

Պատառիկները ներկայացրել ենք հետևյալ եղանակով։ Եթե դրանք ձեռագրերի պահպանակներ են, նշել ենք, ըստ ձեռագրացուցակի, տվյալ ձեռագրի համարը (առանձին պատառիկների դեպքում՝ դրանց համարը), վերնագիրը, գրության թվականը, վայկը, թերթերի քանակը, նյութն ու չափը, գրիչի (հայտնի լինելու դեպքում նաև՝ ծաղկողի կամ կազմողի) ու ստացողի անունները։ Ապա, պատառիկների նկարագրությունից հետո, առանձին աղյուսակում նշված են դրանց պարունակած բնագիրը, գրատեսակը, սյունակների թիվը (1 կամ 2), նյութն ու չափերը (պահպանակների չափերը երբեմն չեն համընկնում ձեռագրին)։

Յուրաքանչյուր պատառիկի հետ տրվում է նաև նրա լուսանկարը։

Գիրքը ձեռք բերելու համար այցելել՝  http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=911

Գիրքը կազմել են հայտնի հայագետներ Գոհար Մուրադյանն ու Արամ Թոփչյանը։

Գիրքը հրատարակվում է Գրացի «Վեստիգիա» ձեռագրագիտական կենտրոնի նախաձեռնությամբ (տնօրեն՝ Էրիխ Ռենհարտ) և «Անկյունաքար» հրատարակչության համագործակցությամբ։

Կարապետ եպս. Տեր-Մկրտչյան «Սուրբ մյուռոնի օրհնությունը»

Submitted by admin on Wed, 24/02/2016 - 19:07

Վաստակաշատ հայագետ, վաստակավոր գործիչ Կարապետ եպիսկոպոս Տեր-Մկրտչյանի «Սբ. Մյուռոնի օրհնությունը» եզակի աշխատություն է, որն այսօր էլ պահպանել է իր արդիականությունը։ Աշխատությունն այն բացառիկ ուսումնասիրությունների շարքին է պատկանում, որոնցում առկա են և՛ գիտական, և՛ հանրամատչելիության սկզբունքները։ Սրբալույս Մյուռոնը որպես Սուրբ Հոգու շնորհների բաշխման և միաժամանակ հայի ինքնության կարևորագույն բաղադրիչ, մեծ տեղ է զբաղեցնում հայ ժողովրդի կյանքում։ Ուստի կարևոր է, որ այս աշխատությունը ոչ միայն վերահրատարակվի, այլև՝ թարգմանվի օտար լեզուներով։

Տեղին է հիշել երջանկահիշատակ Վազգեն Ա Հայրապետի խոսքը. «Մենք հավատում ենք, որ այս օրհնված Մյուռոնի ամեն մի կաթիլի մեջ շողում է մի ճառագայթ աստվածային փառաց լույսից, քանի որ ամեն անգամ նոր Մյուռոնի մեջ խառնվում է հին Մյուռոն։ Ամեն նոր օրհնված Մյուռոնի մեջ կա մի մասնիկ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի օրհնած առաջին Մյուռոնից»։

Մեր օրերում բազմաթիվ են Սրբալույս Մյուռոնի պատրաստման և օրհնության կանոնների վերաբերյալ տարածավալ աշխատություններն ու ուսումնասիրությունները, որոնք սակայն 20-րդ դարասկզբին մեծ թիվ չէին կազմում։

Այս առումով Կարապետ եպիսկոպոս Տեր-Մկրտչյանի 20-րդ դարասկզբին հրատարակված երկը փոքրածավալ, սակայն ամենաընդգրկուն ուսումնասիրությունն էր։

Գրիք տեքստը գրված է երեք լեզվով. հայերեն, անգլերեն և ռուսերեն

Գիրքը կարելի է ձեռք բերել հետևյալ հղման միջոցով. http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=1187

 

Մաղաքիա Արքեպիսկոպոս Օրմանյան «Հայոց Եկեղեցին» (անգլերեն լեզվով)

Submitted by admin on Mon, 22/02/2016 - 15:12

«Անկյունաքար» հրատարակչությունը լույս է ընծայել Օմանյանի «Հայոց եկեղեցին» գրքի անգլերեն թարգմանության նոր, երրորդ հրատարակությունը։ Հայոց եկեղեցու պատմությունը գրեթե նույնացվում է հայ ժողովրդի պատմության հետ, գոնե վերջին 2000 տարիների ընթացքում։ Այս գրքում արտացոլված է ոչ միայն եկեղեցու և ազգի պատմությունը, այլև Հայ եկեղեցու մասին ավելի խորքային տվյալներ. նրա աստվածաբանությունը, գրականությունը, կառավարման համակարգը, արարողությունները։ Գիրքը գրված է պարզ լեզվով, հավաստի աղբյուրների հիման վրա։ Այն պատասխանում է բազմաթիվ հարցերի, որ հետաքրքում է շատերին։ Ռուսերեն լեզվով հրատարակությունը հատկապես օգտակար է մեր այն հայրենակիցներին, ովքեր գտնվում են անգլալեզու երկրներում, ինչպես նաև այն արտասահմանցիներին, ովքեր կարգում են այդ լեզվով։ Գրքի նոր հրատարակությունը օժտված է գունավոր բազմաթիվ լուսանկարներով, որոնք ուղղակիորեն կապված են տեքստի հետ։ Երկու հրատարակությունների միջև ընկած գրեթե մեկդարյա միջակայքում տեղի են ունեցել լուրջ փոփոխություններ, որոնք արտացոլված են տողատակի ծանոթագրություններում։ Գիրքը տալիս է ճշգրիտ և ընդհանրական տեղեկություն Հայոց եկեղեցու մասին այն ընթերցողին, ով ցանկանում է ավելի լավ ճանաչել այս հին արևելյան եկեղեցին։ Խմբ. և ծանոթագրությունները Ղևոնդ քհն. Մայիլյանի։

«Անկյունաքար» հրատարակչություն, 2015

Գիրքը ձեռք բերելու համար այցելել http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=861

 

 

Հեշտ չէ առաջաբան գրել Սրբազան Օրմանյանի գրքի համար, որի նյութը Հայաստանի Եկեղեցին է, և որն անգլերեն է թարգմանել Մարգար Գրեգորին։ Դժվարությունն է՛լ ավելի է մեծանում, երբ հիշում ենք, որ այս առաջաբանը պետք է գրեր Սոլզբերիի մեծահմուտ եպիսկոպոս դոկտ. Ուորտսուըրթը, եթե մահն իրեն խնայած լիներ։ Սակայն Հայոց Եկեղեցու մեջ կան բազում շահեկան բաներ առհասարակ բոլոր քրիստոնյաների համար, և մասնավորապես Անգլիկան Եկեղեցու անդամների համար։ Որովհետև Հայաստանի եկեղեցու պատմությունը մի վկայություն է եկեղեցական կյանքի ինչ-ինչ մեծ սկզբունքների մասին։ Սա մի բողոք է Հռոմի Եկեղեցու ենթադրական անսխալականության և տիեզերականության դեմ։ Որովհետև Հայաստանի Եկեղեցին հավատում է, որ «Ո՛չ մի եկեղեցի, որքան էլ ինքնին մեծ լինի, քրիստոնեության ամբողջությունը չի ներկայացնում. որ յուրաքանչյուրը, առանձին վերցրած, կարող է սխալվել, և միայն Տիեզերական Եկեղեցուն է պատկանում անսխալականության առանձնաշնորհը իր վարդապետական որոշումներում»։ Հայաստանի Եկեղեցին շատ է կարևորում Եկեղեցիների ազգային հանգամանքն ու առանձնահատկությունը։ Հավատում է, ինչպես Անգլիայի Եկեղեցին է հավատում, որ կա եկեղեցիների եղբայրություն, որի անդամներն իրենց հնությունը հասցնում են մինչև առաքելական ծագումը, և որոնք զարգացել են ուրույն գծերի վրա, սակայն իրար հետ կապված են միևնույն դավանությամբ և հոգևոր միությամբ միևնույն Երկնային Պետի հետ, ինչը Տիեզերական Եկեղեցու ճշմարիտ իսկությունն է ցուցադրում։

Հայաստանի Եկեղեցին իրեն սերված է համարում Ս. Բարդուղիմեոս և Ս. Թադեոս առաքյալներից։ Ստույգ լինի թե՝ ոչ, այն խոսքը, թե «Հայաստանն առաջին պետությունն է աշխարհում, որ Քրիստոնեությունն իր համար պաշտոնական կրոն հռչակեց», կասկած չկա՝ Հայաստանն ամբողջությամբ քրիստոնեություն ընդունեց չորրորդ դարի սկզբին՝ Ս. Գրիգոր Պարթևի քարոզությամբ, ով առհասարակ հայտնի է Գրիգոր Լուսավորիչ անունով։ Նա եղավ առաջին կաթողիկոսը Հայոց։ Վարեց ու կազմակերպեց Հայոց Եկեղեցին, ու հետաքրքիր է հիշատակել, որ մահացավ 325 թվականին՝ Նիկիայի Ժողովի տարին։

Սուրբ Գրիգորի օրերից մինչև այսօր Հայոց Եկեղեցին մի անկախ ընթացքի է հետևում։ Իր գոյության սկզբներում Կեսարիայի, Անտիոքի, Կոստանդնուպոլսի Եկեղեցիների տիրապետական հակումներին դեմ եղավ։ Ավելի հետո ենթարկվեց ձեռնձգությունների հունական, ասորական, լատինական եկեղեցիների կողմից, ինչ-որ չափով՝ նաև զանազան բողոքական հարանվանությունների կողմից։ Եվ որչափ էլ առանձին բաժանումներ եղան, բայց իր ազգային ուրույն կյանքը երբեք չվտանգվեց։ Սրբազան Օրմանյանի խոսքով՝ «Նա միշտ ըմբռնեց միության իմաստը՝ բառի հստակ և ճշմարիտ առումով։ Նա փափագեց, որ Եկեղեցիների միջև միություն հաստատվի հոգևոր հաղորդակցությամբ, իրենց ուրույն դիրքերը փոխադարձաբար հարգելով, իր սեփական շրջանակի ու սահմանների մեջ յուրաքանչյուրն ազատություն վայելելով և ամենուր քրիստոնեական սիրո ոգին տիրապետելով»։

Անգլիացի ընթերցողներին հանձնարարելի այս գրքի մի առանձնահատուկ արժեքն էլ այն է, որ այն քննություն է Հայաստանի Եկեղեցու մասին ոչ թե դրսից, այլ՝ ներսից։ Հեղինակը, լինելով Կոստանդնուպոլսի Հայոց պատրիարքը, իր իսկ եկեղեցու դատը մեջտեղ բերելու լիովին կարող անձ է։ Ահա այս կերպ նա պահանջում է, որ ականջ դնենք իր բողոքին, երբ մերժում է Եվտիքեական հերետիկոսությունը, որը հաճախ է զուգորդվում Հայաստանի Եկեղեցու անվան հետ։ Այսպես, նաև հեղինակորեն բացում է իր եկեղեցու անթերի ներողամտությունը կամ լայնամտությունը ուրիշ դավանությունների հանդեպ, որ Հայաստանի Եկեղեցու ընդգծված հատկանիշն է եղել բոլոր դարերում։

Ո՛չ միայն Հայաստանի Եկեղեցին կենդանի օրինակ է սեփական պատմական գծերի վրա զարգացող մի եկեղեցու, այլև իր անկախությունն ապացուցել է անցյալի ու ներկայի բազմաթիվ իրադարձություններրով։ Բավական է, որպես օրինակ հիշել, որ Տիեզերական ժողովներից միայն առաջին երեքն է ճանաչում՝ փրկության համար վարդապետությունների նվազագույն թիվը միայն անհրաժեշտ նկատելով։ Այսպիսի օրինակներ են նաև Խորհուրդների սահմանումը ու գործածումը Հայաստանի Եկեղեցում, իր նվիրապետական կարգն ու սարքը, իր՝ աշխարհական դասակարգի հզոր ազդեցությունը խորհրդակցության ու վարչության մեջ, իր հոգևորականների՝ միայն կամավոր նվերներով ապրելը, իր տոնակարգությունը, իրեն հատուկ սրբերը և ժողովրդական ոգին, որով սիրելի է եղել իր ազգին։

Կարծում եմ, որ ոչ մի գիրք Օրմանյան սրբազանի գրքի չափ ամփոփ սահմաններում նույնչափ պայծառ գաղափար չի տա Հայոց Եկեղեցու մասին։ Չեմ սխալվի, եթե ասեմ՝ Օրմանյան Սրբազանի գիրքը ոչ միայն Անգլիկան Եկեղեցու անդամների մեջ ջերմ համակրանք պետք է առաջացնի Հայոց Եկեղեցու նկատմամբ, այլև ավելի քան երբևէ զորեղ վստահություն պետք է ներշնչի նրանց՝ հենց Անգլիկան Եկեղեցու դիրքի նկատմամբ, համաձայն գտնելով նրան՝ Հռոմի Եկեղեցու մեջ չձուլված քրիստոնյա Եկեղեցիների ոգուն և գործելակերպին, և արդարացած համարելով նրան, ո՛չ միայն եկեղեցական պատմությամբ, այլև հենց Հիսուս Քրիստոսի ոգով ու կամքով։

Ջ. Ուելդոն

Մանչեսթր, 16 մարտ, 1912թ.

Գիրքը ձեռք բերելու համար այցելել http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=861

 

Ամենալիակատար Անգլերեն-Հայերեն բառարանը

Submitted by admin on Thu, 18/02/2016 - 16:23

Անգլերեն-հայերեն բառարանները գոյություն ունեն 1821 թվականից, և առաջինը կազմվել է Վենետիկի հայ Մխիթերյան միաբանության կողմից։ Դրանից հետո մինչև այսօր հրատարակվել են մի շարք ընդարձակ անգլերեն-հայերեն բառարաններ։

Ստորև տրված է անգլերեն-հայերեն ընդարձակ բառարանների համառոտ պատմությունից.

  •   •    1821 «Բառարան Անգլիերէն և Հայերէն», հ. Հ. Ավգերյան, Վենետիկ 
  • 1825 նույն բառարանի վերատպությունը Կալկաթայում, Հնդկաստան
  • 1922 «Ընդարձակ բառարան անգլիրերէնէ հայերէն», պրոֆ. Հ. Չագմագճեան, Բոստոն
  • 1927 «Անգլերէն-հայերէն արդի բառարան», Մ. Գուշակճեան, Տ. Խնդրունի
  • 1984 «Անգլերեն-Հայերեն Բառարան», Հ. Ասմանգուլյան ևն, Երևան, Հայաստան
  • 2007 «Անգլերեն-հայերեն բառարան», Ն. Համբարձումյան ևն, Երևան, Մակմիլան Հայաստան
  • 2010 «Անգլերեն-հայերեն Արդի բառարան», Խ. Գրիգորյան և Զ. Գրիգորյան, Երևան, Անկյունաքար
  • 2011 «Նոր անգլերեն-հայրերեն բառարան», Խ. Գրիգորյան և Զ. Գրիգորյան, Երևան, Անկյունաքար
  • 2011 «Անգլերեն-հայերեն, բառարան», Ն. Բարաթյան, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն
  • 2014«Անգլերեն-հայերեն Արդի բառարան», Խ. Գրիգորյան և Զ. Գրիգորյան, Երևան, Անկյունաքար (երկրորդ հրատարակություն).

 

Ինչպես երևում է, վերջին տարիների երեք բառարանները հրատարակվել են «Անկյունաքարի» կողմից, և վերջինը ամենամեծն է եղածներից։ Պարունակում է 115 000 բառ և բառեր կան վերցված 200 գիտակարգերից։ 

Եթե Դուք լրջորեն եք վերաբերում ժամանակակից հայերենը ուսումնասիրելուն, ապա այդ բառարանը Ձեր լավագույն ուղեկիցը կլինի երկար տարիներ։

I’d like to add also that getting this dictionary is very easy: just go to http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=833 (for softcover) or to http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=1057 (for hardcover) and clicking on “Add to cart” follow instructions to secure purchasing through global payment system 2Checkout.com.

Բառարանը ձեռք բերելը շատ հեշտ է. ուղղակի հետևեք http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=833  հղմանը (փափուկ կազմի համար) կամ  http://booksfromarmenia.com/item.php?item_id=1057 (կոշտ կազմի համար)։ Լրացուցիչ տեղեկությունների համար կապվեք մեզ հետ info@booksfromarmenia.com.

Թեոֆանա Վարդանյան

Pages